Trend polegający na podkreślaniu ekologiczności usług i produktów jest powszechny i obejmuje również wino, czego dowód stanowi wyodrębnienie nowej kategorii trunków określanych jako naturalne albo też domowe. Czym się one charakteryzują i odróżniają od pozostałych gatunków? Gdzie i jakimi sposobami są wytwarzane? Jakie kryteria muszą zostać spełnione, aby dany wyrób został przydzielony do tej grupy? Poniżej odpowiadamy na te i inne pytania związane z tematem.
W odróżnieniu od innych typów wino naturalne nie podlega żadnym określonym regulacjom. Należy także odróżnić je od wariantów ekologicznych czy biodynamicznych, które już są objęte ściśle wskazanymi zasadami. Jego definicja jest umowna, a nie oficjalna również dlatego, że nie istnieją zestandaryzowane certyfikaty pozwalające na atestowanie produktów. Praktyka pozostaje jednak taka, że do omawianej kategorii zalicza się trunki wytwarzane ze szczepów pochodzących z winnic znajdujących w niedalekiej odległości od punktu sprzedaży. W tym przypadku właśnie lokalność odgrywa ważną rolę, m.in. ze względu na chęć uproszczenia do maksimum procesów transportu i dystrybucji.
Innym nieoficjalnym kryterium stosowanym do definiowania wina naturalnego są wykorzystywane procedury wytwórcze. Przyjmuje się, że w tej grupie znajdują się wyłącznie trunki powstające w sposób nieinterwencyjny, w ramach spontanicznej fermentacji. Brakuje tu miejsca na zaawansowane procedury technologiczne i pełną automatyzację czynności – chodzi o to, żeby proces wytwarzania napoju z winogron był możliwie jak najbardziej organiczny.
Aspektem wyróżniającym wina naturalne jest często anonimowe pochodzenie. Są tworzone w niewielkich, lokalnych piwnicach, z daleka od nastawionych na masową produkcję, komercyjnych winnic prowadzonych przez rozbudowane przedsiębiorstwa. W tym przypadku docenia się charakterystykę szczepu i terroiru oraz kunszt konkretnego winiarza, który wkłada pasję i serce w wytworzenie swojego trunku. To on odpowiada za selekcję i pozyskiwanie winogron, które powinny być zbierane ręcznie lub pochodzić z upraw ekologicznych bądź biodynamicznych, a następnie nadzoruje produkcję.
Również sam proces wytwórczy jest maksymalnie uproszczony i pozbawiony wszelkiego rodzaju dodatków, które stosuje się powszechnie w masowym winiarstwie. Zgodnie z tymi zasadami, rezygnuje się z użycia:
Co istotne, pomimo braku tych składników w organicznym procesie fermentacji dochodzi do naturalnego wydzielania się zarówno siarczynów, jak i drożdży, co przekłada się na mętność napoju. Nieinterwencyjna produkcja sprawia, że powstające wino odzwierciedla specyfikę szczepu oraz warunki geologiczne i klimatyczne, w jakich dojrzewa. Przekrój charakterystyki trunków z tej kategorii jest więc szeroki i obejmuje zarówno warianty owocowe, jak i z przewagą kwasowości. Różnorodne jest również zabarwienie, które może być w zasadzie dowolne, począwszy od białego, poprzez różowe, skończywszy na czerwonym.
Co interesujące, naturalne wino zrodziło się na bazie sceptycznego podejścia do beczkowania. Co do zasady, miłośnicy organicznej produkcji starają się odchodzić od tej metody i sięgają po inne sposoby, np. fermentację w umieszczonych w glebie amforach z gliny (takie techniki stosuje się w Gruzji) czy nalewanie do butelki nie w pełni sfermentowanego soku (Francja), w efekcie czego powstaje lekko musujący napój o bliżej nieokreślonej charakterystyce, którą można poznać dopiero po otwarciu.
Wina naturalne stanowią prawdziwy fenomen ostatnich lat. Popyt na nie rośnie bardzo dynamicznie, w efekcie czego czerpać inspirację z tej metody wytwarzania trunku winnego zaczynają również duże przedsiębiorstwa, reklamując swoje wyroby jako organiczne czy domowe. To najlepszy sygnał pokazujący, że nurt produkcji zgodnej z założeniami entuzjastów naturalności staje się coraz bardziej powszechną praktyką, która rozprzestrzenia się w szybkim tempie.
Jest 11 produktów.
„Czarny, jakiego nigdy nie zobaczysz w życiu, tak słodko czarny” – śpiewał poeta. I takie właśnie jest to wino na bazie Syrah i jego ciemne, słodkie odcienie, jak letnia noc, gotowe Ci skraść serce.
HAPAX, to z greki ἅπαξ (hápax) jeden raz. Jeden jedyny, bo był to teoretycznie jednorazowy projekt w związku ze słonecznym rocznikiem 2019, jednak był tak udany, że winiarze postanowili, to niezwykle charyzmatyczne, pomarańczowe wino, tworzyć w kolejnych latach. I oto mamy HAPAX 2021, pełne dzikości, głębi i powabu wino. Biodynamiczny magnetyzm!
Muszkat Aleksandryjski z 50 letnich winnic z parku naturalnego La Mata w Torrevieja, sadzonych bez podkładek, na piaszczystych i zasolonych glebach, niemal przy samym morzu. Kosmos!
Dziełka Kranzen (3,4 Hektara) znajduje się na środkowym zboczu Spitzerberg, na wysokości od 190 do 230 metrów. Wyższa część winnicy jest stroma i bardzo sucha z piaszczystym i skalistym wapieniem. Niższa część jest bardziej płaska z glebą aluwialną. Tutaj gleba jest ciemniejsza i może zachować nieco więcej wilgoci i zawiera mniej wapienia. Została zasadzona w 1950 roku. Kranzen daje wina ciemne aromatyczne, które wykazują bardziej solidny i pełny charakter niż inne lokalizacje na Spitzerberg.
Muszkat Aleksandryjski z okolic Torrevieja, z 50 letnich winorośli z winnicy El Carro w parku naturalnym La Mata, sadzony bez podkładek, na piaszczystych i zasolonych glebach, niemal przy samym morzu. Odlot!
Riesling o pięknej intensywności aromatycznej z granitowej gleby Grand Cru Frankstein o niezwykłej głębi, mineralności i bogactwie. Doskonałe wino z wielkim potencjałem leżakowania, co najmniej 10 lat, jak skromnie podaje producent. Warto dać się ponieść...
Ansonaco czyli niesamowite wino na bazie szczepu Ansonica ze skalistej wyspy Giglio u wybrzeży Toskanii. Czegoś takiego nigdy nie próbowaliśmy. Nie schładzać, pić w temperaturze 12 stopni. Czyste szaleństwo i takież terrroir.
Niesamowite wino, stworzone z tradycyjnych i starożytnych gron wyspy Giglio: Sangiovese, Grenache, Malvasia Nera, a także czarnego Moscato i Vermentino, Trebbiano oraz innych w niewielkich ilościach. Wszystko fermentowane wspólnie. Tego trzeba spróbować!
Rocznik 2019 czyli niewielka produkcja, zaledwie 5000 butelek oraz niezrównana energia Timorasso, pełna owocu, ekspresji i głębi, której pozazdroszczą nawet burgundy. I ta mineralność! Wino niemal emblematyczne dla szczepu i jego niezwykłej historii.
Białe Saumur w pełnej krasie, a do tego z amfory. Cudownie pachnące i głęboko mineralne Chenin Blanc od Thierry Germaina, to naprawdę piękna opowieść.
85-letnie krzewy Chardonnay, Corton-Charlemagne. Bladozłoty w młodości i ozdobiony zielonymi refleksami, z wiekiem nabiera bursztynowych i bardziej żółtych odcieni. Pierre produkuje tylko dwie beczki z sękatych 85-letnich winorośli, które dają niewielki plon, z doskonałej lieu-dit Le Charlemagne, prawdziwego serca tej legendarnej apelacji, na południowo-zachodnim zboczu z białych margli z małymi kredowymi kamieniami pokrywającymi wapień. Nieskończenie delikatny, skoncentrowany i mineralny. Rzadko kiedy wdzięk odmiany winorośli ma tak ścisły związek z charakterem terroir.
