szampany

Geneza powstania Szampanów

O „winach szampańskich” mówimy od 1690 roku, po pierwsze dlatego, że po raz pierwszy opracowano specjalne techniki produkcji win musujących, po drugie dlatego, że po raz pierwszy wino zostało wyprodukowane na danym terytorium, w tym wypadku Szampanii, i zostało zidentyfikowane jako takie, gdyż aż do średniowiecza mówiło się o „winie francuskim, bez względu na region i pochodzenie. I właśnie od 1690 r. wspomina się konkretnie o „winach szampańskich”.

Winnice Szampanii to prawie 280 000 parceli, uprawianych przez ponad 16 000 winiarzy! Większość z nich jest bardzo mała, a ich średnia powierzchnia nie przekracza 12 arów. To niewiele więcej niż kort tenisowy... Obszar produkcji szampana, AOC, wyznaczony ustawą z 1927 r., obejmuje około 34 300 hektarów i obejmuje 319 gmin, zwanych także „crus”. Produkuje się go tutaj i nigdzie indziej na świecie.

Szampania składa się z kilku dużych regionów, oddalonych od siebie nawet o 200 km. To terytorium poprzecinanym rzekami i strumieniami, usiane wieloma wzgórzami i pagórkami, zintegrowane z wielką różnorodnością krajobrazów, na które składają się różne gleby i podglebia. Ta różnorodność determinowała przez dziesięciolecia wybór odmian winorośli w poszczególnych regionach, faworyzując dla każdego z nich tę, która najlepiej do niego pasuje. Dlatego dziś w ramach jednej apelacji znajdujemy ogromną różnorodność win w wielu różnych cechach.

Departamenty:

• Marne (66% winnic),

• Aube (23% winnic),

• Aisne (10% winnic),

• Haute-Marne,

• Seine-et-Marne.

Te zaś są podzielona na 4 główne podregiony winiarskie: Montagne de Reims, Vallée de la Marne, Côte des Blancs i Côte des Bar. Każdy z nich ma swoje własne cechy, czy to pod względem rzeźby terenu, gleby czy podglebia. Różnice te nie są anegdotyczne, ale mają bezpośredni wpływ na wino. Skosztujcie dwóch Chardonnay z dwóch różnych regionów i poczuj różnice!

Proces produkcji Champagne

Z mnogości odmian używanych do prodyukcji szampana, dzisiaj zostały w zasadzie trzy: Pinot Noir, odpowiedzialny za strukturę i moc, Pinot Meunier, mistrz pięknego owocu i Chardonnay, dające mineralność, finezję i mnóstwo cytrusów. Za wynalazcę metody szampańskiej uważa się mnicha benedyktyńskiego Dom Pierre'a Pérignona z opactwa Hautvillers oraz, oczym mówi się rzadziej, brat Oudart z opactwa Saint-Pierre-aux-Monts w Pierry. Moszcz z winogron (bez maceracji) przelewa się się do kadzi ze stali nierdzewnej lub rzadziej do beczek, często po Burgundach. Po fermentacji, wino jest butelkowane i dodawana jest mieszanka drożdży i cukru (lub moszcz winny), tzw. tirage, dzięki której wino wytwarza alkohol i C02, który rozpuszcza się w winie. To druga fermentacja, która zwykle trwa kilka tygodni po czym obumarłe drożdże osiadają na dnie butelki. Następnie wino dojrzewa minimum 15 miesięcy w pozycji poziomej, choć dla najlepszych, to często 6-8 lat! Ostatnią fazą produkcji jest remuage, powolne obracanie do pozycji pionowej, by osad znalazł się w szyjce butelki. Następnie szyjki butelek zanurza się w roztworze o temperaturze około –27°C (tę metodę wynalazł w 1884 roku Armand Walfard, kierownik jednego domów szampańskich), a usunięcie korka (dzisiaj raczej kapsla) powoduje, iż zamrożony osad wylatuje z butelki z prędkością "światła". Ten proces to dégorgement (wersja spolszczona to degorżowanie). Butelkę uzupełnia się mieszanką starego wina z tzw. rezerwy oraz cukru i korkuje, dlatego większość szampanów, to wina nierocznikowe. To bardzo ważny proces zwany dosage, bo dzięki niemu możemy wpłynąć na charakter wina.