Trend polegający na podkreślaniu ekologiczności usług i produktów jest powszechny i obejmuje również wino, czego dowód stanowi wyodrębnienie nowej kategorii trunków określanych jako naturalne albo też domowe. Czym się one charakteryzują i odróżniają od pozostałych gatunków? Gdzie i jakimi sposobami są wytwarzane? Jakie kryteria muszą zostać spełnione, aby dany wyrób został przydzielony do tej grupy? Poniżej odpowiadamy na te i inne pytania związane z tematem.
W odróżnieniu od innych typów wino naturalne nie podlega żadnym określonym regulacjom. Należy także odróżnić je od wariantów ekologicznych czy biodynamicznych, które już są objęte ściśle wskazanymi zasadami. Jego definicja jest umowna, a nie oficjalna również dlatego, że nie istnieją zestandaryzowane certyfikaty pozwalające na atestowanie produktów. Praktyka pozostaje jednak taka, że do omawianej kategorii zalicza się trunki wytwarzane ze szczepów pochodzących z winnic znajdujących w niedalekiej odległości od punktu sprzedaży. W tym przypadku właśnie lokalność odgrywa ważną rolę, m.in. ze względu na chęć uproszczenia do maksimum procesów transportu i dystrybucji.
Innym nieoficjalnym kryterium stosowanym do definiowania wina naturalnego są wykorzystywane procedury wytwórcze. Przyjmuje się, że w tej grupie znajdują się wyłącznie trunki powstające w sposób nieinterwencyjny, w ramach spontanicznej fermentacji. Brakuje tu miejsca na zaawansowane procedury technologiczne i pełną automatyzację czynności – chodzi o to, żeby proces wytwarzania napoju z winogron był możliwie jak najbardziej organiczny.
Aspektem wyróżniającym wina naturalne jest często anonimowe pochodzenie. Są tworzone w niewielkich, lokalnych piwnicach, z daleka od nastawionych na masową produkcję, komercyjnych winnic prowadzonych przez rozbudowane przedsiębiorstwa. W tym przypadku docenia się charakterystykę szczepu i terroiru oraz kunszt konkretnego winiarza, który wkłada pasję i serce w wytworzenie swojego trunku. To on odpowiada za selekcję i pozyskiwanie winogron, które powinny być zbierane ręcznie lub pochodzić z upraw ekologicznych bądź biodynamicznych, a następnie nadzoruje produkcję.
Również sam proces wytwórczy jest maksymalnie uproszczony i pozbawiony wszelkiego rodzaju dodatków, które stosuje się powszechnie w masowym winiarstwie. Zgodnie z tymi zasadami, rezygnuje się z użycia:
Co istotne, pomimo braku tych składników w organicznym procesie fermentacji dochodzi do naturalnego wydzielania się zarówno siarczynów, jak i drożdży, co przekłada się na mętność napoju. Nieinterwencyjna produkcja sprawia, że powstające wino odzwierciedla specyfikę szczepu oraz warunki geologiczne i klimatyczne, w jakich dojrzewa. Przekrój charakterystyki trunków z tej kategorii jest więc szeroki i obejmuje zarówno warianty owocowe, jak i z przewagą kwasowości. Różnorodne jest również zabarwienie, które może być w zasadzie dowolne, począwszy od białego, poprzez różowe, skończywszy na czerwonym.
Co interesujące, naturalne wino zrodziło się na bazie sceptycznego podejścia do beczkowania. Co do zasady, miłośnicy organicznej produkcji starają się odchodzić od tej metody i sięgają po inne sposoby, np. fermentację w umieszczonych w glebie amforach z gliny (takie techniki stosuje się w Gruzji) czy nalewanie do butelki nie w pełni sfermentowanego soku (Francja), w efekcie czego powstaje lekko musujący napój o bliżej nieokreślonej charakterystyce, którą można poznać dopiero po otwarciu.
Wina naturalne stanowią prawdziwy fenomen ostatnich lat. Popyt na nie rośnie bardzo dynamicznie, w efekcie czego czerpać inspirację z tej metody wytwarzania trunku winnego zaczynają również duże przedsiębiorstwa, reklamując swoje wyroby jako organiczne czy domowe. To najlepszy sygnał pokazujący, że nurt produkcji zgodnej z założeniami entuzjastów naturalności staje się coraz bardziej powszechną praktyką, która rozprzestrzenia się w szybkim tempie.
Jest 12 produktów.
Airén z niezwykłej, pięciohektarowej winnicy w Quero, pełnej 130, a nawet w pojedynczych przypadkach, 180-letnich, prefilokserycznych krzewów. Niezwykła energia, intensywne wino.
Jardin du Poira czyli 30 miesięcy winifikacji i dojrzewania w używanych beczkach! Szaleństwo? Nie, po prostu słoneczny rocznik, a zatem wina pełne obfitego i skoncentrowanego owocu, wprawdzie z wysokim poziomem alkoholu, tu 14%, ale z genialną, równoważącą to "piekło", kwasowością. Oczywiście jak przystało na ów niesamowity due twiniarzy-lekarzy, brak jakichkolwiek dodatków, w tym siarkowania. I wbrew powszechnej opinii, wino może starzeć się bez problemu przez najbliższe 10-12 lat. Niebywałe!
Jedno z najlepszych win musujących Hiszpanii, choć od ponad 10 lat nie używa się tu DO Cava, gdyż Pepe Raventós uznał, że lepiej będzie dla tak zasłużonej firmy, używać własnej "apelacji": Conca del Riu Anoia. Kupaż Xarel.lo, Parellady i Macabeu z historycznej i dzisiaj już legendarnej winnicy Vinya dels Fòssils zasadzonej w 1964 roku. Czysty błogostan!
Giuseppe Gorelli szaleje w Montalcino! Niby klasyka, ale jakość owocu oszałamiająca, do tego sporo rustykalnej kwasowości i mamy genialne wino do dziczyzny. Jesteśmy zakochani!
Odlotowy Riesling z 55 letnich krzewów, pokazujący finezję żwirowych gleb równiny Scherwiller. Koncentracja, głębia i niezwykła wprost możliwość dojrzewania: 20 lat to minimum!
Spitzerberg czyli wapienny pas o długości około 5 km i wysokości 300 metrów, wystawiony na działanie wiatru, pomiędzy Alpami (pasmo Leitha) a Karpatami (Wzgórza Hainburg). Dzięki nieustannie rozbijającym się falom pierwotnego morza, które niegdyś pokrywało te tereny, na zboczu wzgórza osadziła się gruba warstwa wapienia, który z czasem uległ erozji do rozmiarów ziarenek piasku. Grona Blaufränkisch z najstarszych winnic: działka w Ried Spitzer zasadzona w 1955 r., działka w Ried Roterd (posadzona w 1985 r.) i działka w Panhölzern (1985 r.). Jak twierdzi Dorli Muhr, każdego roku te stare winorośle produkują najbardziej eleganckie i wyrafinowane wina o świeżej kwasowości, precyzji i dużym potencjale starzenia.
Syrah z jednego z najlepszych roczników ostatniej dekady, 2017, z winnic Ried Roterd i Ried Spitzer położonych na południowym zboczu Spitzerbergu. Jak mówi producentka, dzięki ubogiej glebie wapiennej Syrah zawsze zachowuje tutaj precyzyjną, przejrzystą strukturę i nigdy nie nabiera zbyt korpulentnego ani barokowego charakteru, nawet w bardzo gorących latach. My jesteśmy zakochani!
Raudonas (lit. czerwony), to Sancerre na bazie Pinot Noir, o początkowo surowej ekspresji z charakterna pikanterią i delikatną słonością.
Akmèniné, co z litewska (żona Sébastiana jest Litwinką) znaczy po prostu kamienny, to zachwycająca świeżość, a przy tym głębia owocu i niemal dotykalna mineralność. A wszystko to z niewielkiej winnicy (1 ha) w Verdigny.
Różowe wino organiczne dojrzewane w dębowych beczkach przez 18 miesięcy. Udany kupaż Malvasia Nera 80% + Merlot 20% w kontakcie ze skórkami przez 12 godzin.
Naturalne, organiczne i !pomarańczowe! Vermentino. Dłuższa maceracja na skórkach oraz dojrzewanie w dębowych beczkach przez 18 miesięcy.
Uprawiane w górach na południowych zboczach z dobrym nasłonecznieniem oraz o niskiej gęstości zasadzeń. Niesamowity potencjał i pełnia smaku. Nazwa pochodzi od nazwy klifu ulokowanego na farmie.
